Cây Sở - Nàng thơ của mọi công trình

14/12/2023

Với vẻ ngoài thoạt nhìn rất giống cây chè, nhưng vào mỗi độ hoa nở, cây Sở nhìn không khác gì nàng thơ đang khoe sắc. Màu sắc tinh khôi, thuần khiết làm thư giãn tâm hồn con người sau những căng thẳng và mệt mỏi của cuộc sống. Cây Sở còn là loài cây giúp cho người dân đổi đời bởi những giá trị mà nó mang lại. Cùng Green Gen trong bài viết số này, tìm hiểu về nguồn gốc, đặc điểm và công dụng của cây Sở là gì nhé!

1. Nguồn gốc xuất xứ

Tên khoa học: Camellia sasanqua Thunb.

Tên gọi khác: Trà mai, mộc mai, cây dầu chè,...

Họ thực vật: Theaceae (Chè)

Nguồn gốc: Cây Sở có nguồn gốc từ Đông Á, bao gồm có Nhật Bản, Trung Quốc và Việt Nam.

Đặc điểm hình thái

Cây sở là loại cây thân gỗ nhỏ, chiều cao từ 5- 10m, đường kích thân cây từ 7- 10cm, tán tròn, các cành phân đều theo tán. Thân cây có màu nâu xám, các cành non mới có màu tím sậm. Lá của cây Sở có hình bầu dục, màu xanh đậm. mép lá có dạng như răng cưa, có màu vàng. Các lá mọc đối xứng theo cành non, mỗi cành từ 5- 7 lá. Kích thước mỗi lá có chiều dài 3-5 cm, chiều rộng 2-3 cm. Hình dáng giống lá chè. Hoa lúc chưa nở bọc bên ngoài là lớp cánh màu xanh, dày hơn cánh hoa. Hoa của cây Sở mọc ngay ngọn cành, ở nách lá. Hoa sở có màu trắng đục, nhuỵ vàng. Bông hoa nhỏ khoảng 3cm, cánh hoa mỏng từ 5- 7 cánh hoa xếp chồng lên nhau. Quả Sở hình tròn, vỏ cứng màu xanh xám, bên trong có hạt. Khi chín quả tự tách. Hạt cứng, vỏ nâu, nhiều dầu.

Đặc điểm sinh trưởng

Loại đất: Cây sở thích hợp trồng trên nền đất feralit đỏ vàng, đất đồi, đất cát pha,...

Khí hậu: Cây Sở là loại cây ưa sáng, cần nhiều ánh nắng mặt trời. Cây Sở có thể chịu được nhiệt độ cao nhưng không chịu được sương muối. Cây Sở thích hợp với khí hậu nhiệt đới và cận nhiệt đới. Cây được trồng nhiều ở các tỉnh phía Bắc nước ta như Hà Nội, Vĩnh Phúc, Phú Thọ,...

Nước và ánh sáng: Cây Sở khi lớn cần tiếp xúc nhiều với ánh sáng, đặc biệt là lúc ra hoa. Cây cũng cần được tưới nước thường xuyên, đặc biệt là vào mùa khô.

2. Giá trị của cây Sở

Giá trị kinh tế: Cây Sở được trồng để lấy quả, làm dầu ăn. Dầu Sở có hàm lượng chất béo cao, có nhiều công dụng tốt cho sức khỏe, như giảm cholesterol, chống viêm,... hoặc dùng làm xà phòng gia công. Dầu hạt sở có mùi thơm nhẹ. Tại nhiều địa phương, việc trồng cây sở để kinh doanh đã giúp nhiều người dân thoát nghèo, thu lợi nhuận lớn giúp thay đổi cuộc sống.

Giá trị thẩm mỹ: Cây Sở là một loài cây có giá trị thẩm mỹ cao, được nhiều người yêu thích. Cây Sở có tán lá xanh tốt, hoa màu trắng, nhuỵ vàng tạo nên một khung cảnh vô cùng tươi mới và lãng mạn. Khác với cây chè, khi cây Sở ra hoa thì thường màu trắng của hoa sẽ bao bọc gần như toàn cây, cho hoa nhiều hơn. Cây Sở thường được trồng ở công viên, đường phố, đến bờ sông, kênh rạch,...

Giá trị y học: Cây Sở có nhiều tác dụng y học, như hạ sốt, giải cảm, trị ho,...Khô dầu sở được dùng làm phân bón, thuốc trừ sâu. Lưu ý, không dùng lá làm thức ăn cho gia súc ăn được vì có độc.

3. Cách trồng và chăm sóc cây Sở

Có 2 phương pháp dùng để nhân giống cây sở là trồng bằng hạt hoặc chiết cành.

Trồng bằng hạt:

Chọn hạt Sở già, mẩy, không bị nứt vỡ, không lấy từ cây bị sâu bệnh.

Ngâm hạt sở trong nước ấm khoảng 24h, sau đó cho vào ô đất đã được chuẩn bị sẵn. Lấp đất kín hạt, lưu ý không lấp quá dày, tưới nước và tránh để hạt tiếp xúc trực tiếp với ánh sáng mặt trời..

Sau khoảng 2-3 tuần, hạt Sở sẽ nảy mầm.

Trồng bằng cành chiết

Đối với cả 2 cách trồng, thì cây con đều phải đạt đến độ cao từ 30- 40cm mới có thể đem đi trồng ngoài đất.

Chọn cành Sở bánh tẻ, không bị sâu bệnh. Cành cây khoẻ, không bị héo, không chiết cây có bệnh.

Chiết cành Sở vào bầu đất đã chuẩn bị sẵn.

Tưới nước cho bầu đất đủ ẩm.

Sau khoảng 1-2 tháng, cành Sở sẽ ra rễ và phát triển thành cây mới.

Đất trồng là đất thịt, được đánh tơi xốp, dễ thoát nước, được trộn lẫn với phân bón. Công việc này giúp cho hạt và cành nhanh phát triển rễ.

Sau khi cây đã đạt đến độ cao yêu cầu, nên để cây ở nơi có nhiều ánh sáng mặt trời, thường xuyên cung cấp nước cho cây, nhất là mùa khô. Định kì 2- 3 tháng 1 lần bón phân cho cây để đảm bảo chất dinh dưỡng luôn đủ. Hoàn tất được các yếu tố trên, sẽ giúp cây phát triển nhanh, mau cho hoa và quả.

Một số loại sâu bệnh thường gặp trên cây sở là sâu đục thân và sâu ăn lá. Nên quan sát quanh gốc và lá cây để kịp thời phát hiện bệnh và điều trị kịp thời.

Cây Sở là loại cây không chỉ mang lại vẻ đẹp cảnh quan mà còn mang giá trị kinh tế rất lớn. Cây Sở về cơ bản là trồng và chăm sóc dễ hơn nhiều so với các loại cây thuộc chi Chè khác. Chính vì thế, cây sẽ rất phù hợp trồng tại các địa điểm công cộng như công viên, vỉa hè, khuôn viên,...